Dermatofit, mantarlar tarafından meydana getirilen deri hastalığıdır. Kedi köpek ve diğer hayvanları etkileyebilir ve insanlara da bulaşabilir. Keratin içeren tüm dokuları etkileyebilir. Keratin cilt hücreleri tarafından üretilen bir proteindir. Cildin en dış yüzeyindeki hücreler keratin içerirler. Kıllar ve tırnaklar da keratinden yapılırlar. Bu yüzden dermofit tırnak,cilt ve kıllara yerleşebilir.
Mantar enfeksiyonları (dermofitler) yuvarlak şekilde yaralar oluşturarak genişleme eğilimindedirler. Yaranın en kenar kısmındaki mantarlar diğer noktalara bulaşarak yayılmaya devam ederler. En sık rastlanan ilk üç dermofit etkeni sırasıyla Microsporium canis, Microsporium gypseum, ve Tricophyton mentagrophytes tir. İnsanlar da bu üç etkende de mantar enfeksiyonuna yakalanabilirler.
Deri ve kıl dermofitlerinde kıl kayıpları yuvarlak tarzdadır. Hastalık kılları zayıflatır ve kolayca kırılıp kopmasına neden olur. Etkilenen bölge çıplak kılsız bir hale gelir. Hafif kırmızı kabarıklık, kepeklenme ve cilt renginin koyulması (pigmentasyon) da görülebilir. Tırnaklar etkilendiğinde şekli bozulur, tırnağın dibinden akışkan ya da yapışkan bir sıvı geldiği görülebilir. Bazı kediler hasta olmadıkları halde diğer kedilere ve köpeklere hastalığı bulaştırabilirler. Bazı kedilerde ise miliyer dermatit denilen kepekli ve ufak akıntılı cilt rahatsızlığı gelişmesine de neden olabilir.
Benzeri yaraları oluşturan pek çok başka hastalık olduğundan dolayı sadece klinik görünüme göre teşhis konulamaz. Veteriner Hekiminiz “Wood Lambası” adı verilen özel bir ışın veren lamba altında yaraları inceleyebilir. Dermofitlerin kesin teşhisi ekim yolu ile konulur. Besi yerinden sonuçların çıkması ortalama üç haftayı bulabilir.
Mantarların en bulaşıcı özelliğe sahip olanı M. Canis’tir. Çevrenin bu etkenden arındırılması yeniden bulaşmalar ve diğer hayvanlara bulaşmanın önlenmesi için önemlidir. Hastalanarak dökülen kıllarda hastalık haftalarca kalabilir. Evde eğer varsa diğer hayvanlar da hastalık yönünden gözetlenmelidir. Eğer evde kedi varsa belirti göstermeden taşıyıcı olabilir. Ondan da örnek alınarak laboratuara ekime gönderilmelidir. Enfekte hayvanlar iyileşene kadar diğer hayvanlardan ve özellikle kanser tedavisi gören ve HİV li insanlardan uzak tutulmalıdır.
Pek çok hayvan bağışıklık sistemi aracılığı ile hastalığı yenebilirse de bu çok uzun bir süreçtir. Bundan dolayı hastalığın yayılmasını önlemek için tedavi edilmesi gereklidir. Bu hastalık için veteriner hekiminiz çeşitli ilaçlar verebilir. Bunlar lokal uygulamalar olabileceği gibi, yıkama veya ağızdan ilaçlar da olabilir. Hastanın bulunduğu yerler elektirik süpürgesiyle ile sık sık temizlenmelidir. Elektirik süpürgesinin torbası uygun bir şekilde uzaklaştırılmalıdır. Böylece hasta kılların tekrar hastalık yapma imkanı ortadan kaldırılmış olur.
Tedavi süresi üç aya kadar uzayabilir. Tırnak enfeksiyonlarında tedavi süresi altı aydan bir yıla kadar uzayabilir.
İlacı verdikten sonra kusma halsizlik yürümede zorluk gibi belirtiler ortaya çıkarsa veteriner hekiminizi arayın. Bazı mantar ilaçlarına karşı hayvanınızda hassasiyet olabilir.
Tırnakların şekillerinin bozulup bozulmadığı, mantar yaralarının genişliklerini takip etmelisiniz.
Bazı mantar ilaçlarını kullanırken düzenli kan testlerine ve hastalığın sona erdiğinden emin olmak için tekrar ekimlere ihtiyaç olabilir. Bu kontrol muayenelerini veteriner hekiminiz belirtecektir.
Eğer evdeki bireylerden yuvarlak kırmızı yaralara sahip olanlar varsa bir doktora muayene olmalıdır.
Eğer evde bağışıklık sistemi zayıf bireyler varsa tam iyileşme sağlanıncaya kadar hayvanla temas etmemelidir.